خواص سنجد برای مردان – 3 نکته‌ای که باید بدانید

حکما در بابت سنجد گفته‌اند که پوستش نافع پوست، گوشتش مفید برای بدن و هسته‌اش نافع استخوان است. درباره خواص و فواید سنجد زیاد گفته‌اند و نوشته‌اند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد خواص سنجد برای مردان به صورت جزئی‌تر صحبت کنیم.

سنجد یک میوه غنی و سرشار از انواع ویتامین‌ها و املاح است. علاوه بر میوه سنجد، برگ و شکوفه سنجد نیز خواص درمانی دارد. در نسخ طب سنتی اشارات زیادی به سنجد شده است. در این مقاله ابتدا درخت سنجد، اجزای مورد استفاده آن و نیز ویژگی‌های سنجد از دیدگاه طب سنتی را بررسی می‌کنیم. سپس در مورد سه خاصیت سنجد برای مردان در بابت تقویت عمومی بدن و تقویت جنسی از جمله رفع اختلال نعوظ صحبت می‌کنیم.

فهرست:

• درباره درخت سنجد
• سنجد تلخ
• اجزای مورد استفاده درخت سنجد
• خواص سنجد برای مردان
• تقویت استخوان‌بندی
• روماتیسم مفصلی
• تأثیر سنجد در درمان زود انزالی

درباره درخت سنجد

سنجد گونه‌ای از سرده سنجد و بومی آسیای مرکزی و غربی است. در ایران بیشتر در استان‌های مرکزی و نوار غربی کشور می‌روید. درخت سنجد خاردار است و ارتفاع آن به چهارمتر می‌رسد. میوه سنجد بیضی‌گون و کمی از زیتون بزرگتر است. به خاطر شباهت میوه سنجد به زیتون، در کشورهای غربی به زیتون روسی (Russian olive) مشهور است.

نام فارسی: سنجد

نام عربی: غُبیراء

نام انگلیسی: Russian olive

نام علمی: Elaeagnus angustifolia

رنگ میوه سنجد نارنجی مایل به آجری، پوستش نازک و گوشتی نرم دارد. طعم میوه رسیده آن گس و شیرین است. سنجد درخت مقاومی است و شرایط متفاوتی از جمله خشکی، شوری خاک، سرما و گرمای تا حدی شدید را تحمل می‌کند. در ایران هم مشاهده می‌کنیم که این درخت در اقلیم‌های نسبتاً سرد مانند کردستان تا اقلیم گرم کرمان یافت می‌شود.

نهال سنجد بعد از حدود 5 تا 6 سال ثمر می‌دهد. درخت سنجد با توجه به میزان گرمای هوا از اوایل اردیبهشت تا اوایل خرداد شکوفه‌ می‌دهد. شکوفه سنجد زرد و معطر است. فصل برداشت سنجد از اواخر شهریور شروع می‌شود. برای برداشت سنجد معمولاً درخت آن را با چوب تکان داده و سنجد را از روی زمین جمع می‌کنند.

سنجد تلخ

چیزی که ما بیشتر به نام سنجد می‌شناسیم، سنجد شیرین است. گونه‌ای از سنجد به نام سنجد تلخ وجود دارد که بیشتر به شکل وحشی رشد می‌کند. ارتفاع آن کمتر از سنجد شیرین و درختچه مانند است. خارهای درشتی دارد و میوه آن زرد رنگ است.

سنجد تلخ که به آن خولان نیز می‌گویند طعمی ترش مایل به تلخ دارد. این درختچه در ایران، پاکستان و هند یافت می‌شود. رویشگاه سنجد تلخ در ایران بیشتر استان‌های شمالی و آذربایجان شرقی است.

اجزای مورد استفاده درخت سنجد

سنجد از جمله درختانی است که بیشتر اجزای آن قابل استفاده بوده و خاصیت دارویی دارند. اجزایی از درخت سنجد که قابل استفاده هستند عبارتند از:

• میوه سنجد
• گل (شکوفه) سنجد
• برگ
• روغن برگ
• عرق گل

طبیعتاً بیشترین خواص را میوه رسیده سنجد دارد. اما از سایر اجزای آن به خصوص شکوفه سنجد نیز در درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شود. خواص سنجد برای مردان منحصر به میوه سنجد نیست. به طور مثال برگ سنجد برای تقویت مفاصل و استخوان‌بندی مردان مفید است. حال به صورت جزئی‌تر اجزای قابل استفاده سنجد را بررسی می‌کنیم.

میوه سنجد

آنالیز ترکیبات فیزیکوشیمیایی سنجد نشان می‌دهد که این میوه حاوی مقادیر قابل توجهی فلاونوئید،گلوکز، فروکتوز و اسید کافئیک است. همچنین سنجد حاوی املاحی مانند پتاسیم، آهن، منزیم و اسیدهای چرب است (برای جزئیات بیشتر می‌توانید مقاله آنالیز ترکیبات فیزیکوشیمیایی به منظور کاربرد در صنایع غذایی را بخوانید).

هر 100 گرم میوه سنجد

در مجموع می‌توان گفت میوه سنجد ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و حاوی انواع ویتامین‌ها و املاح است.

از دیدگاه طب سنتی سنجد در درجه اول سرد و درجه دوم خشک قرار داد. از نظر حکمای قدیم، سنجد:

مفرح: دوایی که به دلیل داشتن لطافت، مزاج را تعدیل، حزن را زایل و باعث تقویت قلب و مغز می‌شود

حابس الدَّم: دوایی که به دلیل شدت قبض باعث بند آمدن خون‌ریزی می‌شود و

قابض: دوایی که به دلیل خشکی عضو و عروق را می‌چالاند

است. به دلیل خاصیت قابض بودن باعث جمع شدن و تقویت اسفینکتر ادراری شده و به درمان بی‌اختیاری ادرار کمک می‌کند. همچنین در درمان اسهال و بندآوردن خون نیز مفید است.

یکی از دلایل سردرد از دیدگاه طب سنتی، صعود بخارهای اضافی و مضر معده به طرف بالا و قسمت سر است. سنجد مانع این کار شده و از این رو در درمان سردرد تجویز شده است. 

از نظر حکیم مؤمن تنکابنی، بهترین نوع سنجد، سنجد بزرگ و شیرین است. حکیم مومن سنجد را تعدیل کننده مزاج اطفال می‌داند و معتقد است که مقوی معده و قاطع صفرا است. (تحفة المؤمنین، محمدمؤمن حسینی تنکابنی، صفحه 624)

ابوعلی سینا هم در کتاب قانون سنجد را بندآورنده خون، علاج سرفه گرم و مانع استفراغ می‌داند (قانون در طب، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی، جلد 2، صفحه 354).

شکوفه سنجد

بر خلاف میوه سنجد، شکوفه سنجد گرم و خشک است. شکوفه سنجد بسیار زیبا و معطر است و به همین دلیل در صنایع آرایشی و عطرسازی به کار می‌رود. گل سنجد مفرح و تقویت‌کننده مغز است. از نظر حیکم مؤمن گل سنجد مفتح سدد است و گرفتگی‌های بدن را باز می‌کند. روغن آن در پایه روغن زیتون به رفع درد مفاصل و رشد مو کمک می‌کند.

گل سنجد مبهی بسیار قوی برای زنان است. اما جالب است بدانیم که رایحه شکوفه سنجد در مردان برعکس عمل می‌کند و باعث کاهش میل جنسی و قدرت باروری آنان می‌شود.

 برگ سنجد

یرگ سنجد به نسبت میوه و شکوفه سنجد استفاده دارویی کم‌تری دارد. در برخی از منابع طب سنتی به خاصیت آنتی‌بیوتیکی آن اشاره شده است. در کتاب مخزن الادویه آمده است که ضماد برگ تازه یا خشک شده سنجد بر روی زخم، چرک آن را بیرون کشیده و باعث بهبودی و التیام زخم می‌شود (مخزن الادویه، سیدمحمدحسین عقیلی خراسانی، صفحه 634).

همچنین این برگ حاوی برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین ث و کا است و برای تقویت عمومی بدن و بندآورن خون مفید است.

خواص سنجد برای مردان

تا اینجا به برخی از خواص سنجد اشاره کردیم. هر چند خواص سنجد محدود به موارد فوق نیست و در کتب مرجع طب سنتی در نسخه‌های زیادی به سنجد اشاره شده است. در ادامه برخی از خواص سنجد برای مردان را به صورت جزئی‌تر بررسی می‌کنیم.

 تقویت استخوان‌بندی

مردان به دلیل نوع فیزیک بدنی و فعالیت‌هایی که باید انجام دهند نیاز به استخوان‌بندی و اسکلت قوی دارند. یکی از مسائلی که باید در رشد پسران در سنین کودکی و نوجوانی به آن توجه شود، تقویت استخوان‌بندی است. سنجد و به خصوص هسته آن یک منبع غنی کلیسم و فسفر است.

مصرف سنجد به همراه شیر داغ به صورت ناشتا یکی از بهترین روش‌های جذب کلیسم به منظور تقویت استخوان‌بندی و پیشگیری از پوکی استخوان است.

درمان روماتسم مفصلی

آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) یا روماتیسم مفصلی شایعترین بیماری التهابی مفاصل بوده و جزء بیماری‌های خودایمنی مزمن محسوب می‌شود. روماتیسم مفصلی نشانه‌های زیر را دارد:

• تورم و درد در مفاصل
• سفتی و خشکی صبحگاهی مفاصل
• ضعف عضلات
• احساس سوزش
• کاهش دامنه حرکت مفاصل
• سردرد و کاهش اشتها

در طب سنتی، میوه و برگ درخت سنجد برای کاهش درد مفاصل توصیه شده است. نتایج یک پژوهش بر روی 96 بیمار در مرکز روماتیسم ایران نشان می‌دهد که مصرف سنجد به مدت 30 روز اثر معنی‌داری در کاهش درد و التهاب بیماران داشته است.

تأثیر سنجد در تقویت قوای جنسی و رفع زود انزالی

 همانطور که اشاره کردیم شکوفه سنجد باعث تقویت قوای جنسی زنان است اما تأثیر آن در مردان ممکن است معکوس باشد و حتی باعث کاهش میل جنسی و قدرت باروری مردان شود. در بابت تأثیر سنجد در تقویت قوای جنسی، در کتب مرجع طب سنتی، اشاره مستقیمی نرفته است. اما سنجد از دو  طریق به صورت غیر مستقیم می‌تواند منجر به بهبود عملکرد جنسی شود:

• تقویت قوای قلبی و روحی: همانطور که در مقاله درمان اختلال نعوظ به صورت مفصل توضیح داده‌ایم از نظر اطبای قدیم شرط داشتن توان جنسی، قوت تن و قوت روح است. حکیم مؤمن در کتاب تحفه و عقیلی خراسانی در کتاب مخزن الادویه، سنجد را مفرح، مقوی قلب و مغز می‌دانند. افزایش قوت تن و قوت روح منجر به بهبود عملکرد جنسی می‌شود.
• تقویت عمومی بدن: سنجد به دلیل دارا بودن انواع ویتامین‌ها و املاح به تقویت عمومی بدن کمک می‌کند. تقویت عمومی بدن و قوای رئیسه، باعث افزایش میل و توان جنسی (قدرت نعوظ و انزال به موقع) می‌شود.

آن‌چه در این مقاله اشاره کردیم خلاصه‌ای درباره سنجد، خواص آن برای مردان و همچنین اشاراتی است که در کتب مرجع طب سنتی رفته است. قطعاً بررسی خواص این میوه مفید نیازمند مطالب و مقالات بیشتری است که انشاالله به مرور بر روی سایت گذاشته خواهد شد.