دی
دیابت به همراه بیماریهای قلبی و عروقی، عارضه‌های مزمن تنفسی و سرطان، جزء چهار گروه بیماری اصلی در جهان است. دیابت عوارض بسیار زیادی دارد، از آسیب‌های عصبی و کلیوی گرفته تا اختلال نعوظ. دیابت درمان قطعی ندارد و فقط با تغییر رژیم غذایی، سبک زندگی و مصرف دارو میتوانیم آن را کنترل کنیم. در این مقاله به دنبال یافتن پاسخ این سوال هستیم که: بهترین داروی گیاهی برای قند خون چیست؟
ما ابتدا در مورد بیماری دیابت و تاریخچه‌ی آن صحبت خواهیم کرد. سپس به بررسی گیاهان و ترکیباتی خواهیم پرداخت که در درمان قند خون بالا مؤثر هستند.
فهرست:
- دیابت چیست؟
- انواع دیابت
- دیابت نوع 2
- دیابت نوع 1
- روش‌های درمان دیابت
- دیابت در طب قدیم
- بهترین داروی گیاهی برای قند خون
- بهترین داروی گیاهی قند خون: داروهای ترکیبی
دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن است که در آن بدن یا نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و یا از انسولین تولید شده به طور مؤثر استفاده نمی‌کند. انسولین هورمونی است که در غدد پانکراس تولید می‌شود و وظیفه تنظیم قند خون را بر عهده دارد.
شایع‌ترین عارضه‌ی بیماری دیابت افزایش قند خون یا هایپرگلسمی است. این عارضه به مرور زمان باعث آسیب جدی به بسیاری از بافتهای بدن از جمله اعصاب و رگ‌های خونی می‌شود و عوارض زیر را در پی دارد:
- بیماری قلبی و عروقی
- آسیب‌های عصبی (Neuropathy)
- ناراحتی‌های کلیوی (Nephropathy)
- بیماریهای چشم (Retinopathy)
- اختلال نعوظ در مردان (ED)
- بیماریهای پوست و دهان
- زخم دیابتی
دیابت یکی از پرعارضه‌ترین بیماری‌ها است و می‌تواند کل زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. افراد زیادی در سراسر جهان به این بیماری مبتلا هستند. تصویر زیر اطلس دیابت جهان را که توسط فدراسیون بین‌المللی دیابت منتشر شده است را نشان می‌دهد.
همان‌طور که از نقشه مشخص است، 537 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند که پیش‌بینی می‌شود این آمار تا سال 2030 به بالای 640 میلیون نفر برسد. بیش از 75 درصد از این مبتلایان در کشورهای فقیر و در حال توسعه هستند.
قبل از این‌که بیشتر در مورد دیابت و درمان آن صحبت کنیم، بهتر است با دو واژه “انسولین” و “قند خون” دقیق‌تر آشنا شویم.
انسولین چیست؟
انسولین یک هورمون طبیعی است که توسط سلول‌های بتا در غده پانکراس (Pancreas) یا لوزالمعده تولید می‌شود. وجود انسولین برای کنترل قند خون حیاتی است. قند خون برای ورود به سلول‌های بدن و تبدیل شدن به انرژی نیاز به انسولین دارد.
هنگامی که سطح قند موجود در خون افت می‌کند، سلول‌های درون‌ریز بتا که در یاخته‌های جزیره‌‌مانند به نام جزایر لانگرهانس در درون لوزالمعده قرار دارند، با ترشح انسولین سطح قند خون را متعادل می‌کنند.
گلوکز یا قند خون چیست؟
گلوکز یک قند ساده است و فراوان‌ترین مونوساکارید موجود در طبیعت است. گلوکز مهم‌ترین منبع انرژی در همه موجودات زنده و به خصوص انسان است. این قند عمدتاً از کربوهیدرات‌های موجود در غذا و نوشیدنی‌ها به دست می‌آید.
سلول‌ها برای انجام وظایف مختلف به انرژی نیاز دارند. گلوکز به عنوان ساده‌ترین و قابل جذب‌ترین قند در بدن، توانایی فراهم کردن انرژی لازم را برای ماهیچه‌ها را دارد.
پس از هضم و جذب غذاها که شامل کربوهیدرات‌ها است، گلوکز از دستگاه گوارش وارد خون می‌شود. بعد از ورود به خون، گلوکز با استفاده از هورمون انسولین وارد سلول‌ها می‌شود.اگر سلول بیشتر از انرژی مورد نیاز خود را داشته باشد، گلوکز به صورت گلیکوژن ذخیره می‌شود. گلیکوژن، توده‌ای از گلوکز است که در کبد و عضلات ذخیره می‌شود و در زمان نیاز برای سلول‌ها تأمین انرژی می‌کند.
انواع دیابت؟
اشاره کردیم که بیماری دیابت به کمبود و یا اختلال هورمونی به نام انسولین برمی‌گردد که باعث می‌شود بدن نتواند قند مصرف شده را بسوزاند. انباشت قند در خون منجر به بیماری دیابت یا مرض قند می‌شود.
اما ما چگونه تشخیص دهیم بیماری دیابت داریم؟
طبیعتاً تشخیص دقیق این بیماری باید توسط پزشک و بر مبنای آزمایش باشد. یک سری علائم و نشانه می‌تواند نشان‌دهنده خطر ابتلا به این بیماری باشد. هر چند دیابت نشانه‌های بسیار متنوعی دارد، اما علائم زیر در بین انواع دیابت‌ها مشترک است:
- احساس تشنگی مداوم
- تکرر ادرار و افزایش حجم ادرار (به خصوص در شب)
- کاهش وزن بی دلیل
- احساس گرسنگی
- تاری دید
- احساس بی‌حسی یا گزگز در دست و پا
- احساس خستگی
- خشکی پوست
روش‌های زیادی برای تشخیص بیماری دیابت وجود دارد که بهترین و متداول‌ترین آنها آزمایش قند خون است. به این صورت که قند خون به صورت ناشتا اندازه‌گیری شده و مطابق جدول زیر تفسیر می‌شود.
| میزان قند خون (میلی‌گرم در یک دسی‌لیتر خون) | تفسیر |
| کمتر از 100 | نرمال |
| بین 100 تا 125 | پیش دیابت |
| بالاتر از 126 | دیابت |
چنان‌چه در دو آزمایش جداگانه، میزان قند خون بالاتر از 126 باشد، فرد به دیابت مبتلا است. اما سؤال این است که چه چیزی موجب ابتلای ما به بیماری دیابت می‌شود. پاسخ این سؤال بسته به نوع دیابت فرق دارد.
دیابت نوع 2
دیابت نوع دوم شایع‌ترین نوع دیابت است. بیش از 90 درصد از بیماران دیابت در سراسر جهان به این نوع از دیابت مبتلا هستند. دیابت نوع 2 زمانی روی می‌دهد که بدن نمی‌تواند از انسولین تولید شده استفاده کند. به این حالت مقاومت به انسولین نیز می‌گویند. در واقع انسولین ترشح شده، اما بدن نمی‌تواند با استفاده از این انسولین، گلوکز را به سوخت قابل مصرف در سلول‌ها تبدیل کند و در نتیجه سطح قند خون بالا می‌رود.
دیابت نوع 2 به آهستگی علائم خود را در بدن بروز می‌دهد و بیشتر مبتلایان ممکن است تا سال‌ها متوجه این عارضه نشوند. این نوع دیابت بیشتر در بزرگسالان روی می‌دهد هر چند در کودکان و نوجوانان نیز مشاهده می‌شود.
مهم‌ترین عوامل ابتلا به این نوع دیابت عبارت‌اند از:
- چاقی و اضافه وزن بلند مدت
- چربی بیش از حد در اطرف کبد و لوزالمعده
- فشار خون بالا
- سابقه ژنتیکی و خانوادگی
- نژاد و قومیت (مردم کارائیب، برخی مناطق آفریقا و آسیای جنوب شرقی بیشتر مستعد این نوع دیابت هستند)
به صورت کلی، دیابت نوع 2 بیشتر به سبک زندگی وابسته است. عدم تحرک، پرخوری و استرس در بلند مدت می‌تواند ما را مستعد ابتلا به این بیماری کند.
دیابت نوع 1
دیابت نوع یک که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز می‌گویند هنگامی روی می‌دهد که غده پانکراس یا لوزالمعده توانایی تولید انسولین را از دست می‌دهد. اشاره کردیم که وجود انسولین برای انتقال گلوکز به سلول‌های بدن ضروری است. در نبود انسولین، قند خون مصرف نشده و سطح آن بالا می‌رود.
دیابت نوع 1 یک نوع بیماری خود ایمنی است که بدن سلول‌های تولید کننده انسولین را تخریب می‌کند. دیابت نوع یک بیشتر در کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شود. عوامل ژنتیکی و برخی از انوع ویروس‌ها ممکن است در بروز این بیماری تأثیر داشته باشند.
دیابت بارداری
این نوع از دیابت به دلیل بارداری و عدم توان بدن در استفاده از انسولین ممکن است در هفته‌های 24 تا 28 حاملگی روی دهد. بروز این بیماری به این معنی نیست که فرد قبل از آن به دیابت مبتلا بوده یا بعد از وضع حمل این بیماری در بدن باقی می‌ماند، اما ممکن است در صورت عدم کنترل باعث آسیب جدی به مادر و جنین شود.
این بیماری با نشانه‌های مانند تاری دید، خستگی، حالت تهوع و قارچ‌های واژینال همراه است.
روش‌های درمان دیابت
دیابت روش‌های درمانی مختلفی دارد. بسته به نوع دیابت این روش ممکن متفاوت باشد. برای دیابت نوع یک روش رایج تزریق انسولین است و فعلاً هیچ روش جایگزینی وجود ندارد. البته روش‌هایی مانند پیوند پانکراس وجود دارد که پرهزینه و دارای عوارض هستند و کمتر توصیه می‌شوند.
در درمان دیابت نوع 2 هم روش‌های ترکیبی مانند تغییر سبک زندگی، استفاده از داروهای کاهنده خون مانند متفورمین و … تجویز می‌شود.در ادامه این مقاله، می‌خواهیم در مورد گیاهانی که می‌توانند در درمان بیماری دیابت و کاهش قند خون مؤثر باشند صحبت کنیم.
دیابت در طب قدیم
پیش از آن که در مورد بهترین داروی گیاهی برای قند خون صحبت کنیم، بهتر است دیابت را از دیدگاه منابع و حکمای قدیم بررسی کنیم. واژه دیابت (diabetes) در انگلیسی از یک کلمه یونانی برگرفته شده است. واژه یونانی “διαβήτης” (با تلفظ دیابیتس) در یونان باستان برای توصیف بیماری‌ای با علائم مشابه دیابت به کار رفته است. توصیف این بیماری در متون یونانی قبل از میلاد این چنین آمده است: تشنگی زیاد و ادرار مکرر و همچنین ذوب شدن بدن و کاهش وزن.(منبع: آکسفورد آکادمیک)
معنی این واژه (διαβήτης) در زبان یونانی معادل عبور کردن و گذر کردن است. که احتمالاً اشاره به نیاز مکرر به آب و تخلیه سریع آن از بدن است. واژه دیابت (diabetes) در متون انگیلسی اولین بار در قرن 15ام به کار رفته است. آن زمان به این بیماری “pissing evil” نیز می‌گفتند (به معنی شاشیدن شیطانی). چرا که هنوز دلایل آن کشف نشده بود. متیو دابسون و جان رولو اولین بار در قرن 18ام نشان دادند که این بیماری به دلیل سطح بالای قند خون است (همان منبع). روند درمانی دیابت در سال 1922 با کشف انسولین متحول شد.
در متون طبی سنتی ایران هم واژه دیابیطس برای توصیف یک بیماری با علائم مشابه دیابت به کار رفته است. علائم این بیماری زیاد آب خوردن، زیاد ادرار کردن و کاهش وزن و لاغری توصیف شده است. (به عنوان مثال رجوع شود به ذخیره خوارزمشاهی، اسماعیل جرجانی، جلد 2، صفحه 258 و یا قانون در طب، ترجمه عبدالرحمن شرفکندی، جلد 5، صفحه 201)
حکمای طب سنتی، از جمله ابن سینا، علت این بیماری را سوء مزاج کلیه عنوان کرده‌اند. آن زمان مفهومی به نام قند خون ناشناخته بود. البته شیرین بودن ادرار این بیماران کشف شده بود. درمان بیماری دیابت در طب سنتی توسط یک سری ادویه مفرده (تک دارو) و یا ادویه مرکبه (داروهای ترکیبی) انجام شده است. در ادامه به بررسی بیشتر این موارد خواهیم پرداخت.
بهترین داروی گیاهی برای قند خون
در این قسمت می‌خواهیم در مورد گیاهان و ترکیباتی که در منابع طب سنتی برای درمان بیماری دیابیطس یا قند خون آمده‌اند، بیشتر صحبت کنیم. طبیعتاً نگاهی هم به تحقیقات جدید خواهیم داشت. از آن‌جا که دیابت یک بیماری شایع و هزینه‌زا است، تحقیقات زیادی برای یافتن داروی گیاهی مناسب برای آن، چه در داخل و چه در خارج از کشور انجام شده است، که به برخی از این پژوهش‌ها اشاره خواهیم کرد.
ترکیباتی در منابع طب سنتی، به عنوان داروی دیابیطس آمده است. مشخص است هنگامی که از بهترین داروی گیاهی برای قند خون بالا صحبت می‌کنیم، این دارو ممکن است از یک فرد به فرد دیگر، با توجه به شرایط و مزاج فرد متفاوت باشد. اما یک سری از گیاهان و مفردات هستند که به عنوان کاهنده قند خون شناخته می‌شوند و حتی می‌توانند در برنامه غذایی افراد سالم نیز قرار گیرند، که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
گزنه
گزنه (Nettle) گیاهی علفی و چندساله است که به صورت خودرو و بیشتر در نقاط مرطوب و کنار آب رشد می‌کند. به دلیل وجود اسید فرمیک در پرز‌های آن، تماس با آن موجب خارش پوست می‌شود. گزنه خواص زیادی دارد. ضدالتهاب قوی است و در گذشته آن را بر روی زخم‌های خونی، ورم، زگیل و گزیدگی سگ ضماد می‌کردند. به خاطر همین خواص، در درمان گیاهی پروستات و مجاری ادراری، بسیار مفید واقع می‌شود.
هم مطالعات انسانی و هم مطالعات حیوانی اثر گزنه در کاهش قند خون را تأیید کرده است. به نظر می‌رسد گزنه حاوی ترکیباتی است که رفتاری مانند انسولین در بدن دارند. سایت معتبر هلث لاین در مقاله “6 فایده مبتنی بر شواهد گیاه گزنه” به بخش قابل توجهی از مطالعات در این زمینه اشاره کرده است .
در کتب طب سنتی به برگ گزنه و تخم آن که به اَنجَره مشهور است اشاره شده است. البته در مسئله کاهش قند خون، بیشتر برگ گیاه گزنه مد نظر است. در این صورت لازم است عرق گزنه و یا دمنوش آن مصرف شود.
شاید اغراق نباشد اگر گزنه را بهترین داروی گیاهی درمان قند خون بنامیم. چرا که هم منابع قدیم، هم مطالعات بسیار زیادی چه در داخل و چه در خارج از کشور، اثرگذاری آن در کاهش قند خون را تأیید کرده است.
دارچین
دارچین (cinnamon) پوست شاخه‌ها و تنه درختی همیشه بهار است. دارچین دو گونه دارد: دارچین سیلانی (هندی)، چیزی که مردم از قدیم به نام دارچین می‌شناسند و دارچین چینی که به سلیخه مشهور است.
درخت دارچین پوستی قهوه‌ای رنگ و مایل به قرمز دارد و طعم آن تند و شیرین است. رایحه‌ای تند و مطبوع است. وقتی پوست درخت را جدا می‌کنند، این پوسته‌ها در اثر تابش نور خورشید، به صورت لوله‌های باریک و در هم‌پیچیده درمی‌آیند.
دارچین گرم و خشک است. مُدِر بسیار قوی و تریاق سموم است. آنالیز دارچین نشان می‌دهد که این گیاه دارای خواص ضد اسپاسم، ضد نفخ، ضد اسهال و ضد باکتریایی است. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف دارچین، ممکن است به طرق زیر، در کنترل دیابت نوع 2 مؤثر باشد:
- پلی فنلهای موجود در دارچین، از تشکیل محصولات نهایی گلیکوزیله جلوگیری می‌کنند.
- محرک انسولین است
- مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد
- متابولیسم گلوکز را چندین برابر افزایش می‌دهد
نتایج مطالعات بر روی 60 بیماری دیابتی در تبریز نشان می‌دهد که مصرف روزانه 1.5 گرم پودر دارچین به صورت کپسول، سطوح گلوکز خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله و مقاومت انسولینی را در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش می‌دهد. (اثر دارچین بر کنترل قند خون و مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی نوع 2، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، زمستان 1389)
مقل ارزق
مُقل یا بَلَسان هندی، درختچه‌ای با خارهای کشیده و مایل به سفید است. از تنه و شاخه‌های این درختچه صمغی ترشخ می‌شود که ابتدا زرد است اما به تدریج تیره می‌شود.
مقل (Guggul) چهار نوع است: مقل ارزق، مقل الیهود، مقل عربی و مقل صقالبی. بهترین نوع مقل خالص، براق، لزج، چسپنده و مایل به زرد است. مقل گرم و خشک است. طعمی تلخ و رایحه‌ی خوبی دارد و به راحتی در آب حل می‌شود. مقل مُدِر و مُحَلِّل قوی است و خاصیت تریاقیت دارد.
مقل جالی، مُحَلِّل، مدر و ملین است. به خاطر این خواص به نظر می‌رسد در کاهش چربی و قند خون مؤثر باشد. مطالعات جدید نشان داده است که مصرف مقل ارزق در موش‌های صحرایی، باعث کاهش همزمان گلوکز، کلسترول و تری گلیسیرید می‌شود.
مطالعاتی که در دانشگاه مرکزی راجستان هند روی مقل ارزق صورت گرفته است، نشان می‌دهد که مصرف همزمان مقل ارزق با داروی ساکساگلیپتین (داروی کاهنده قند خون)، ضمن افزایش اثر داور، باعث کاهش آسیب بافت کبدی، پانکراس، و کلیه می‌شود.
توت خشک
توت خشک یکی از بهترین جایگزین‌ها برای قند مصنوعی است که به بیماران دیابتی و نیز افراد سالم توصیه می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که توت سفید و اجزای آن به بهبود مدیریت قند خون در بدن کمک می‌کند. توت خشک شده مواد قندی متناسبی داشته و این نوع قند هم برای بدن مفید است. البته باید دقت کرد که مصرف بالای توت برای بیماران دیابتی ضرر دارد.
برخی از اجزای توت خشک شبیه داروهای مورد استفاده در دیابت نوع 2 عمل می‌کنند. این مواد تجزیه قند در معده را کنده کرده و به کاهش میزان جذب آن در خون کمک می‌کنند.
در مقاله “خواص توت خشک” به صورت مفصل در مورد فواید این میوه برای بدن صحبت کرده‌ایم.
شنبلیله
از دیگر گیاهانی که خاصیت کاهنده‌ی قند خون دارند، متوان به شنبلیله اشاره کرد. شنبلیله ( با نام علمی Trigonella foenum graecum ) از سبزی‌های خوردنی و گیاهی یک ساله است. شنبلیه خاصیتی گرم و خشک دارد. تخم شنبلیله ملین، منضج، مدر حیض و بول است. (کتاب دایره المعارف طب سنتی، علم الادویه (مفردات)، سیدمحمدعلی سیدنظری)
در کتاب الصیدنه فی طب ابوریحان بیرونی، تخم شنبلیله برای درمان بیماری دیابیطس توصیه شده است. (بررسی اثر شنبلیله بر قند خون ناشتا، مجله دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شماره 58)
مطالعات نشان می‌دهد که تخم شنبلیله چند خاصیت در کمک به درمان دیابت نوع دوم دارد:
- فیبر گیاهی موجود در دانه شنبلیله موجب کاهش قند خون می‌شود
- اسید آمینه‌های موجود در گیاه، باعث تحریک تولید انسولین می‌شوند
- علاوه بر کاهش قند خون، دانه شنبلیله نقش مهمی در کاهش تری گلیسیرید و کلسترول خون دارد
منبع: مروری بر گیاهان دارویی مورد استفاده در بیماری دیابت، مجله علمی پژوهشی گیاهان دارویی
هندوانه ابوجهل
حَنظَل یا هندوانه ابوجهل (Colocynth)، میوه بوته‌ای کم ارتفاع و خزنده به همین نام است. هندوانه ابوجهل کروی شکل و اندازه پرتقال است. ابتدا سبز پررنگ است و پس از رسیدن به تدریج زرد یا نارانجی می‌شود. ظاهری شبیه به پرتقال دارد اما طعم آن بسیار تلخ است. نمی‌شود از بهترین داروی گیاهی ضد قند خون صحبت کرد و نامی از این تلخ‌داروی معجزه‌گر نبرد.
حنضل در درجه چهارم گرم و درجه دوم خشک است. پوسته ميوه اين گياه حاوي تركيبات تلخي به نام كولوسينتين و كولوسينتتين مي‌باشد. حنضل مُحَلِّل و جاذب اخلاط بلغمی و مسهل بسیار قوی است. خوردن دوز بالای حنظل می‌تواند منجر به اسهال خونی شدید شود.
در منابع طب سنتی، این میوه به عنوان کاهنده قند خون ذکر شده است. (کتاب دایره المعارف طب سنتی، علم الادویه (مفردات)، سیدمحمدعلی سیدنظری). مطالعات صورت گرفته در دانشگده علوم پزشکی دانشگاه تهران نشان می‌دهد که مصرف 100 میلی‌گرم هندوانه ابوجهل به مدت سه بار در روز، اثر معنی‌داری در کاهش قند خون بیماران دیابتی داشته است. در طول دوره درمان هم هیچ عارضه‌ی کبدی، کلیوی و گوارشی گزارش نشده است.
سیر
سیر (Garlic) از دیگر گیاهانی است که می‌تواند در کاهش قند خون مؤثر باشد. سیر دو گونه دارد: سیر بستانی یا همان سیر متداول و سیر کوهی معروف به موسیر. سیر از گذشته یکی از سبزی‌های مورد علاقه ایرانیان بوده است. طبعی بسیار گرم و خشک دارد و محلل و مدر قوی است.
سیر ترکیبی به نام آلیسین دارد که خواص ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد قارچی قوی‌ای دارد. به نظر می‌رسد وجود این ترکیب و همچنین ترکیب دیگری به نام آژئون، باعث تأثیرگذاری آن در کاهش قند خون می‌شود (منبع: تأثیر قرص سیر بر قند خون بیماران دیابتی نوع 2، نشریه علمی-پژوهشی فیض، دوره یازدهم، شماره 1).
مطالعات زیادی در سراسر جهان در مورد تأثیر قرص سیر در کاهش قند خون انجام شده است. نتیجه بسیاری از این مطالعات، تأثیر سیر در کاهش قند خون ناشتا را تأیید کرده است. پژوهشگران معتقدند که ترکیبات سیر باعث افزایش ترشح انسولین و همچنین کاهش مقاومت بدن به آن می‌شود.
بهترین داروی گیاهی قند خون: داروهای ترکیبی
در بخش پیشین به تعدادی از گیاهانی که می‌توانند باعث کاهش قند خون شوند اشاره کردیم. طبیعتاً تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته و منابع طبی به گیاهان و ادویه‌های مفرده‌ی بسیار زیادی اشاره کرده‌اند که بررسی آنها در یک مقاله میسر نمی‌باشد.
وقتی از بهترین داروی گیاهی برای قند خون صحبت می‌کنیم، تنها منظور مفردات گیاهی نیست. طبیعتاً در بیشتر مواقع تأثیرگذاری داروهای ترکیبی بیشتر است. ترکیبات مختلفی به نام دیابیطس در منابع مختلف قدیم و جدید آمده است. ما در اینجا به دو ترکیب که اثرگذاری آنها در مطالعات بالینی هم تأیید شده است اشاره خواهیم کرد.
ترکیب شماره یک: کپسول دیابیطس
چندین نمونه قرص و کپسول به نام دیابیطس در بازار موجود است. ترکیبات این داروها مختلف است. ترکیبی که ما بررسی می‌کنیم، کپسول قند خون بوعلی دارو (دیابیطس) است که از ترکیبات زیر تولید شده است:
- پودر برگ گزنه 20 درصد
- پودر برگ توت سفید 10 درصد
- پودر پیاز سیر 20 درصد
- پودر بذر شنبلیله 20 درصد
- پودر برگ گردو 20 درصد
- پودر دارچین 10 درصد
چندین مطالعه به منظور بررسی اثرگذاری این کپسول انجام شده است. در مطالعه‌ای که در نشریه طب سنتی اسلام و ایران به چاپ رسیده است، ترکیب تمرینات هوازی و مصرف روزانه سه عدد کپسول دیابیطس بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان از کاهش قند ناشتا، کلسترول و تری گلیسیرید در گروهی بود که مصرف دارو و ورزش را به صورت همزمان انجام داده بودند.
در یک مطالعه دیگر که نتایج آن در وبسایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا (NLM ) به چاپ رسیده است، تأثیر این دارو روی 38 بیماری دیابتی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که گروه مصرف کننده دارو با کاهش معنی‌داری در قند ناشتای خود مواجه شدند.
ترکیب شماره دو: حب مقلنجان
در مورد خواص مقل ارزق در کاهش قند خون در بخش پیشین صحبت کردیم. ترکیب دیگری که در مورد آن صحبت می‌کنیم، حب مقلنجان تولید شرکت شفای کردستان است. ترکیب اصلی این قرص مقل ارزق و هلیه کابلی است که برای تأثیر گذاری بیشتر کتیرا و انجبیر بستی هم به آن اضافه شده است.
پژوهشی که به صورت خاص روی این قرص انجام شود، تا کنون یافت نشده است اما تأثیر ترکیب مقل ارزق و هلیله کابلی در کاهش قند خون در برخی مطالعات بررسی شده است. پژوهشکده گیاهان دارویی، در مطالعه‌ای تأثیر ترکیب مقل ارزق، هلیه و مرمکی را بر قند خون بررسی کرده است که نتایج آن حاکی از تأثیر معنی‌دار این ترکیب در کاهش قند ناشتا است.
جمع‌بندی
درمان گیاهی دیابت به نظر هنوز در اول راه است و نیاز به مطالعات بسیار بیشتری است. نیاز است تا کتب و منابع طب سنتی به منظور تطبیق بیشتر این بیماری با آنچه که به نام دیابیطس آمده است، مورد واکاوی بیشتری قرار گیرد. در این مقاله ما تنها اشاره مختصری به برخی از گیاهانی کردیم که مطالعات علمی، تأثیر آنها در درمان دیابت را تأیید کرده است.
شما می‌توانید از اینجا، داروهای ترکیبی سایت گیاداور برای کاهش قند خون را ببینید.
